اهمیت تنظیم حرارت در دستگاه جوجه کشی

آزمایشات متعددی که در ایستگاه تحقیقات کشاورزی مونتانا آمریکا برای مشخص کردن حرارت تخم مرغ در طی جوجه کشی طبیعی انجام گرفته نشان داده است که حرارت متوسط قسمت فوقانی تخم مرغ 3/102 درجه فارنهایت و یا در حدود 29 درجه سانتی گراد و حرارت پایین تخم مرغ در حدود  31 درجه و یا به عبارت دیگر در حدود 15-16 درجه فارنهایت کمتر از حرارت بالای تخم مرغ بوده است.

این اختلاف زیاد حرارت در قسمت فوقانی و تحتانی تخم مرغ بیشتر در روزهای اول جوجه کشی دیده می شود، در روزهای آخر اختلاف حرارت به حدود 10 درجه فارنهایت می رسد.

طی آزمایشات دیگر ثابت شده است که درجه حرارت بدن مرغ کرچ که در روی تخم مرغ می خوابد زیادتر از مرغ غیر کرچ است.

در هنگام کرچی این مطلب را به خوبی می توان در روی مرغ آزمایشی کرد چنانچه مرغ کرچ را لمس نمایند مشاهده می شود که پرهای ناحیه همچنین خود سینه به طور محسوسی گرم است. تفاوت درجه حرارت بالا و پایین تخم مرغ در ماشین های جوجه کشی کمتر از زیر مادر است و در حدود 4 درجه فارنهایت می باشد.

طبق آزمایشاتی که در ایستگاه تحقیقاتی پردو آمریکا صورت گرفته است حرارت در دستگاه جوجه کشی چنانچه مخزن جیوه میزان الحراره در فاصله 5 سانتی متری بالای سینی تخم مرغ ها قرار داشته باشد باید در حدود 101 درجه فارنهایت یا 5/388 درجه سانتی گراد باشد در این صورت نتیجه جوجه کشی بسیار رضایت بخش است ولی چنانچه حرارت از 100 درجه فارنهایت یا 38 درجه سانتی گراد کمتر و یا از 103 درجه فارنهایت معادل 5/39 درجه سانتی گراد بیشتر باشد مرگ و میر جنین به طور محسوسی افزایش می یابد.

طبق نظریه مرکز ملی تحقیقات کشاوزری امریکا اگر رطوبت ماشین 60درصد و جریان هوا 12 سانتی متر مکعب در دقیقه و غلظت اکسیژن 21 درصد و اکسید دو کربن کمتر از 5/0 درصد باشد. در تحت چنین شرایطی بهترین درجه حرارت برای دستگاه جوجه کشی 100 درجه فارنهایت یا در حدود 388 درجه سانتی گراد است.

زیاد بودن یا کم بودن درجه حرارت در نتیجه جوجه کشی موثر واقع می شود و آن را کاهش می دهد.

چنانچه حدود این تغییرات حرارتی جزئی باشد ممکن است در طول مدت جوجه کشی تغییراتی ایجاد کند. این تغییرات بین 20-25 روز است.

حرارت کمتر از حد معمول سبب می شود که جوجه ها به کندی از تخم مرغ خارج شوند و در نتیجه سبب طولانی شدن مدت جوجه کشی می شود. حرارت زیاد تر از حد معمول سبب کوتاه شدن دوره جوجه کشی می گردد. ولی اگر حدود تغییرات حرارتی زیاد باشد سبب مرگ و میر جنین می گردد.

اگر ماشین از نظر حرارت در وضع مناسبی باشد تمام جوجه ها بایستی در روز 21 از تخم مرغ بیرون آمده باشند و در پایان روز بیست و یکم جوجه کشی خاتمه یابد. از این رو طول مدت جوجه کشی راهنمای خوبی از نظر کنترل حرارت ماشین بشمار می رود.

حرارت در تمام مدل ها و انواع دستگاه جوجه کشی یکنواخت نیست بلکه بسته به سیستم و توصیه کارخانه سازنده اغلب حرارت ماشین های مختلف با هم کمی اختلاف دارد.

چگونگی تهویه در تغییرات حرارتی ماشین نقش مهمی به عهده دارد. در ماشین های جوجه کشی کوچک و ساده حرارت در هفته اول 100 درجه فارنهایت یا 38 درجه سانتی گراد و در هفته دوم 102 درجه فارنهایت یا در حدود 39 درجه سانتی گراد و در هفته سوم 103 درجه فارنهایت یا 5/39 درجه سانتی گراد می باشد.

در ماشین های بزرگ که چندین طبقه سینی در آن چیده می شود و دارای دستگاه های تهویه خودکار می باشند معمولاً حرارت تا روز هجدهم در حدود 99-100 درجه فارنهایت یا 5/37- 38 درجه سانتی گراد می باشد.

از روز هجدهم به بعد باید حرارت را کمتر و رطوبت ماشین را زیادتر نمود. به همین دلیل برای کنترل دقیق حرارت تخم مرغ ها را تا روز هجدهم در یک قسمت به نام انکوباتور و از روز هجدهم به بعد در قسمت دیگر به نام هچر نگهداری می کنند در این قسمت حرارت کمتر، رطوبت و تهیه بیشتر از قسمت اول است.

در ماشین های جوجه کشی باید حرارت را در طی مدت جوجه کشی یکنواخت و دور از نوسان نگاه داشت این عمل به وسیله دستگاه های تنظیم انجام می گیرد که حرارت ماشین را در تمام مدت جوجه کشی در میزان مطلوب نگاه می دارد. اصول دستگاه های تنظیم در ماشین های کوچک براساس انقباض و انبساط کپسول های اتر یا ترموستات های خودکار استوار شده است.

کپسول های حاوی اتر معمولاً در اثر حرارت منبسط و در برودت منقبض می گردند در داخل ماشین های جوجه کشی ساده کپسول اتر نصب شده است. در روی جدار فوقانی این کپسول ها میله ای قرار گرفته است که از دیواره فوقانی ماشین خارج می شود. این میله به اهرمی وصل شده که به سرپوشی منتهی می شود که در روی منبع تولید حرارت قرار می گیرد.

وقتی که حرارت ماشین به حد مطلوب رسید به وسیله پیچ های میزان به کپسول اتر فشار می آورند به طوری که سرپوش مماس به دریچه روی منبع تولید حرارت گردد. در این صورت چنانچه حرارت داخلی ماشین از حد مطلوب بیشتر شد در روی کپسول اتر اثر می گذارد و ان را متسع می کند در نتیجه به میله و اهرم فشار وارد می آید و سرپوش از روی دریچه بلند می شود و حرارت اضافی خارج می گردد. در هنگامی که درجه حرارت کمتر از حد مطلوب باشد بالعکس کپسول اتر منقبض شده و سرپوش دریچه را کاملاً می بندد و مانع از سرد شدن داخل ماشین می گردد.

در ماشین های جوجه کشی بزرگ و برقی دستگاه های تنظیم کننده حرارتی سبب قطع و وصل جریان برق می شود در تیجه حرارت را همیشه در میزان معینی نگاه می دارد.

در بعضی انواع ماشین های جوجه کشی ترمواستات هایی در دستگاه های تنظیم قرار گرفته است که حرارت محوطه داخلی ماشین را کنترل می کند. اگر بر اثر بعضی عوامل، دستگاه تولید حرارت ماشین از کار بیفتد و جریان حرارتی به داخل ماشین قطع گردد.

دستگاه های تنظیم فوراً به کار می افتد و رابطه ماشین را با خارج قطع می نماید. در نتیجه برای مدتی حرارت ماشین در میزان مطلوب باقی می ماند و مانع از تلف شدن سریع جنین می گردد. برای گرم کردن ماشین جوجه کشی از منابع مختلف تولید حرارت استفاده می شود.

متداولترین آنها نفت و گاز و برق است که هر کدام دارای مزایا و معایبی است. امروزه ماشین های کوچک جوجه کشی که در روستا ها  به کار می رود نفتی و ماشین های بزرگ برقی می باشند.

از نظر چگونگی گرم کردن محوطه داخلی ماشین های جوجه کشی به سه دسته تقسیم می شوند:

1-      آنهایی که به وسیله هوای گرم حرارت لازم را به دست می آورند.

2-      آنهایی که به وسیله فرستادن آب گرم به داخل ماشین گرم می شوند.

3-      بالاخره دسته ای که به وسیله قرار دان مقاومت های الکتریکی در ماشین گرم می شوند

منبع : کتاب اصول پرورش طیور ( تالیف مراد علی زهری )